Mưa lớn kéo dài đúng lúc người dân ĐBSCL vào thời điểm thu hoạch lúa hè thu. Lúa đổ ngã hư hỏng nặng, năng suất giảm, trong khi giá bán lại sụt giảm mạnh...

Hàng ngàn diện tích lúa hè thu ở ĐBSCL bị ngã rạp

Hiện giá lúa tươi giống IR 50404 được nông dân bán cho các thương lái tại ruộng có giá từ 3.900 - 4.200 đồng/kg, giảm 400 - 500 đồng/kg so với tháng trước. Các giống lúa thơm và lúa chất lượng cao cũng giảm theo với mức giảm trên dưới 200 - 300 đồng/kg so với đầu vụ.

Theo các thương lái, nguyên nhân giá lúa giảm không phải do giá gạo bán ra giảm mà do mưa nhiều làm cho tỷ lệ hao hụt cũng như chi phí phơi sấy tăng cao, chất lượng lúa bị giảm. Mặt khác, do mưa diễn ra đúng vào thời điểm lúa thu hoạch rộ, nhu cầu bán lúa của nông dân tăng cao đã làm cho giá sụt giảm mạnh. Nhiều nông dân chất lúa ngoài lộ đợi thương lái đến mua.

Đi dọc huyện lộ 854 nối địa bàn huyện Bình Tân (Vĩnh Long) với các huyện Châu Thành, Lai Vung, Lấp Vò (Đồng Tháp), nhiều diện tích lúa hè thu của bà con nông dân sắp bước vào thu hoạch do gặp mưa làm đổ ngã nghiêm trọng. 

Một số hộ đã chủ động gom lúa thành từng bó để dễ thu hoạch và hạn chế hao hụt, còn phần lúa ngã không thể cắt thì đã lên mộng hư hỏng nặng, trong khi mưa kéo dài một số máy cắt phải “trùm mền” chờ nắng lên mới có thể thu hoạch.

Ông Trương Văn Hiển ở ấp Phú Thạnh, xã An Phú Thuận, huyện Châu Thành (Đồng Tháp) trồng 7 công giống lúa OM5451 cho hay: “Ruộng của gia đình tôi đã gần tới ngày thu hoạch nhưng do trời mưa liên tiếp cả tuần lễ nay, lúa bị ngã hơn 90%.

Nếu thời tiết thuận lợi, ước đạt thu hoạch trên 40 giạ/công, giờ mong được 25 - 30 giạ/công là mừng, công sức mấy tháng trời coi như bỏ không”

Nhiều diện tích lúa chưa thu hoạch đã bị lên mộng tại ruộng   

Đang chờ chuẩn bị thu hoạch 18 công lúa, ông Nguyễn Hồng Việt, ở cùng xã, than thở: “Mưa lớn làm lúa ngã lên mộng không biết khi nào mới cắt được nữa, không chỉ vậy giá lúa lại sụt, lúc lúa đứng chưa đổ ngã thì thương lái đến đặt cọc 200.000 đồng/công, họ hứa mua với giá 4.700 đồng/kg (không có hợp đồng, chỉ hứa miệng). 

Giờ lúa gặp mưa bị ngã rạp hoàn toàn, lái chỉ mua giá 4.100 đồng/kg, giá thấp nhưng bắt buộc phải bán, chứ thời tiết này thì không thể phơi. Với giá này xem như lỗ”. 

Ông Nguyễn Văn Bảy, Tổ trưởng Tổ hợp tác số 9, ấp Tân Thạnh, xã An Phú Thuận, cho biết: “Vụ hè thu năm nay đầu vụ nắng nóng, hạn mặn khiến chi phí vật tư tăng vọt so với mọi năm, sau là mưa lớn kéo dài khiến lúa ngã dẫn đến chi phí tiếp tục tăng khoảng 15 - 20%. Đặc biệt công cắt lúa đổ ngã bằng máy gặt đập liên hợp từ 280.000 - 300.000 đồng/công, lúa đứng 230.000 đồng/công.

Ruộng ngập máy gặt không vào được nên thu hoạch bằng thủ công   

Hiện tổ có tổng cộng 160ha lúa giống OM5451 chờ cắt, những ngày qua giá lúa ướt được thương lái thu mua giảm mạnh từ 4.700 - 4.800 đồng/kg xuống còn 4.000 - 4.100 đồng/kg. Để giúp cho bà con, vài hôm nữa tôi sẽ tiến hành họp dân và một số thương lái, nếu thương lái nào đưa ra mức giá cao, hợp lý thì bán cho thương lái đó”. 

Ông Phạm Văn Tâm, Trưởng trạm BVTV huyện Châu Thành (Đồng Tháp), cho biết: Tổng diện tích lúa hè thu của huyện gần 11.000ha đang bước vào giai đoạn cao điểm thu hoạch, do ảnh hưởng thời tiết bất lợi mưa dầm làm 2.200ha lúa bị đổ ngã hoàn toàn, trong số đó có hơn 70% lúa nằm chìm trong nước đã lên mộng tại ruộng gây thiệt hại nặng cả năng suất lẫn chất lượng.

Nông dân chất lúa hai bên đường đợi thương lái vào mua   

Hiện nay ngành nông nghiệp huyện khuyến cáo nông dân nhanh chóng tháo nước trong ruộng ra, tranh thủ thu hoạch sớm để giảm bớt thiệt hại. Theo ông Tâm, Trạm nhận rất nhiều đơn khiếu nại việc thương lái bỏ cọc khiến nông dân lao đao, bán lúa giá thấp do bị ép giá. 

Tại các vùng lúa trọng điểm ở Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ, Hậu Giang, An Giang… tình hình cũng tương tự. Ngoài năng suất lúa bị giảm từ 20 - 30% do đổ ngã gây thất thoát, đáng lo hiện nay là giá lúa đang giảm nên lợi nhuận của nông dân gần như không còn. 

Dù giá đã giảm, nhưng tiến độ thu mua của thương lái chậm lại, bởi họ chê lúa ẩm ướt, chất lượng kém, khó tiêu thụ… 

Ông Lê Văn Hùng, thương lái lúa ở quận Ô Môn (Cần Thơ) chạy ghe sang mua lúa ở Lai Vung (Đồng Tháp) cho biết: Năm nay thời tiết hạn, mặn kéo dài, diện tích lúa hè thu giảm, tôi tưởng lúa sẽ khan hàng, vì vậy bỏ tiền gần 100 triệu đồng đến các hộ nông dân đặt cọc trước mỗi công 200.000 đồng, đợi lúa chín sẽ đi thu mua.

Giá lúa giảm còn 3.900 - 4.200 đồng/kg   

Nhưng còn 1 - 2 tuần nữa là thu hoạch gặp mưa dầm liên tục nhiều ngày khiến nhiều diện tích lúa đổ ngã nằm nước, lên mộng. Thấy vậy tôi đành bỏ tiền cọc còn hơn mua lúa của nông dân, nếu chấp nhận mua thì lỗ nặng. 

Đến thời điểm này lúa hè thu của tỉnh Đồng Tháp thu hoạch đạt từ 60 - 70% trong tổng diện tích xuống giống toàn tỉnh là 190.000 ha. Hiện lúa tươi IR 50404 được thương lái mua tại ruộng chỉ còn 3.900 - 4.100 đồng/kg, giảm từ 300 - 400 đồng/kg so với thời điểm cách nay khoảng 20 ngày. Còn các giống lúa hạt dài giá cũng chỉ từ 4.300 - 4.600 đồng/kg